Psikoloji ve Psikolojik Danışmanlık öğrencilerinin en sık sorduğu sorulardan birisi ‘Nasıl Terapist olabilirim‘ sorusudur kanımca. Henüz 1. sınıftan başlayan heves kimi zaman 4. sınıfa varmadan sönebilir. Ki bu nadir görülen birşey değildir. Bu yazımda Türkiye’de bir psikoterapist nasıl yetişir sorusuna cevaplar vermeyi amaçladım.
Türkiye ruh sağlığı konusunda kısır döngülerle yıllardan beri mesleki tükenmişliğin adası haline gelmiş bir ülke. Henüz bir ruh sağlığı yasasının mevcut olmadığı ülkemizde Psikoterapi Eğitimleri de denetimden geçirilememektedir. Hal böyle olunca her gün onlarca eğitim ilanlarıyla karşılaşmaktayız. Eğitimcilerin yeterliliklerini denetleyen bir kurum bile mevcut değil maalesef. Ama eğitimlerin önü alınamamaktadır. Tavsiye edeceğim terapi eğitimi veren kişi veya kurumlar ise etik konusunda titiz olduğuna inandığım kimseler veya derneklerdir.
Peki hepimiz şu sorunun cevabını biliyor muyuz; Terapist kime denilir?
Psikoterapi kavramının Türkiye’deki kullanımı akademik anlamda muğlak bir konudur. Şöyle ki kimi akademisyenlere göre terapi sistemli bir yaklaşım olarak görülürken, kimisine göre de patolojik semptomları ortadan kaldırmaya yönelik uygulanan bir tedavi biçimidir. İşin içerisine bir de psikolojik danışmayı katar isek daha da karmaşık hale gelmektedir.
Vicdani bir sonuca varacak olursak ise lisans, yüksek lisans hatta doktora eğitimi bile psikoterapist unvanını vermez.Bana ve yazıyı ele alış biçimime göre Psikoterapi sistemli bir psikolojik danışma yaklaşımıdır.
Psikolojik Danışman, Uzman Psikolojik Danışman, Klinik Psikolog, Sosyal Psikolog ve Psikiyatr gibi ünvanlar yapılan işin niteliğine göre verilen unvanlardır. Psikoterapi kavramı bu noktada devreye girer ki bu mesleklerin yaklaşım biçimlerini kapsayan bir tanımdır.
O halde Psikoterapist için şunu söyleyebiliriz; sistemli bir psikoterapi yaklaşımın eğitimlerini almak için gönüllü olmuş ve eğitimi vermeye yetkin olan kurumların belirlediği standartlarda eğitim sürecini tamamlamış kimsedir. Bu tanıma şunu da katarsak etik konusuna atlamamış olacağız; eğitimleri tamamladıktan sonra da yaklaşımın temel ilkelerini korumaya devam edecek olan kişi.
Kaç tane psikolojik danışma yaklaşımı var sorusunun cevabını vermek güç olmasına karşın 400’ün üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Tıpkı diller gibi bu yaklaşımlarda ilgi gördüğü ölçüde bilinir ve uygulanır olmuşlardır.
Şimdi bu yaklaşımlardan ülkemizde eğitimleri varolanları tek tek ele alalım.
1 ) Psikanalitik Psikoterapi
Eğitimi en uzun ve en maliyetli olan psikoterapi yaklaşımıdır. Türkiye’de yalnızca 2 dernek tarafından eğitimi verilmektedir. İstanbul Psikanaliz Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Derneği ve Türk Psikanaliz Çalışma Grubu.
Psikanalist olabilme yolundaki ilk adım analizden geçmeye gönüllü olmaktır. Psikanalist olmak için başvuru yaptığınızda ilk olarak en az 2 yıl süreyle haftada 3 gün olmak üzere analize devam edersiniz. Bu süreçte eğitimleri verecek olan ve psikanalist olup olmayacağınızı belirleyecek olan komite Uluslararası Psikanaliz Birliği görevlileridir. Eğitimlerde anlık olarak Türkçe’ye çevrilerek yapılmaktadır. Eğitime psikoloji, psikiyatri, psikolojik danışmanlık ve adli tıp kökenli adaylar alınmaktadır.
2 ) Gestalt Terapi
Gestalt Terapi Eğitimi konusunda Türkiye’de Prof. Dr. Nilüfer Voltan Acar ve Doç. Dr. Ceylan Daş göze çarpmaktadır. Gestalt Terapisti olabilmak için eğitim alabileceğiniz yer ise Gestalt Terapi Derneği’dir. Gestalt eğitimi 4 yılda tamamlanmaktadır. Henüz bir web sayfasına sahip olmayan derneğin eğitimi hakkında bilgi almak için bu sayfayı inceleyebilirsiniz. Dernek harici olarak kısa süreli seminer ve eğitimler düzenlenmektedir ancak bu eğitimlerle psikoterapist olmanız mümkün değildir.
3 ) Gerçeklik Terapisi
Türkiye’de Gerçeklik Terapisi eğitimi alabileceğiniz bir dernek yoktur. Fakat bu yıl içerisinde İstanbul’da Şıpka& Şıpka Aile Sorunları Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri Merkezi ve Ankara’da Gün Psikolojik Danışmanlık Merkezi Gerçeklik Terapisi eğitimleri ve seminerleri düzenlemişlerdir. William Glassser Entitüsü işbirliğiyle düzenlenen eğitimin dili İngilizce ve 18 ay sürecektir.
4 ) Bilişsel Terapiler
Bilişsel Terapi ülkemizde eğitimi daha yaygın olan bir yaklaşımdır. Dernek bazında Kognitif ve Davranış Terapileri Derneği eğitim vermeye devam etmektedir. Dernek haricinde ise Doç. Dr. Hakan Türkçapar’ın eğitimlerine katılmanız mümkündür. Sık olarak eğitim düzenlediği kurum ise Psikoloji Organizasyonları ve Eğitimleri Merkezi‘dir. Dr. Emel Stroup ise Beck yönelimli Bilişsel Terapi eğitimi alabileceğiniz kişidir. Bilişsel terapi ile konulu atölye çalışmalarına sıkça rastlayabilirsiniz.
5 ) Aile ve Evlilik Terapileri
Türkiye’de en çok eğitimi düzenlenen yaklaşımlardan bir tanesidir. Hemen hemen her dönem eğitimlerine rastlamanız mümkündür. Aile ve Evlilik Terapileri Derneği bilinen en yetkin kurum. Cinsel Sağlık Enstitüsü Derneği’nde Dr. Cem Keçe tarafından, Prof. Dr. Turan Akbaş tarafından Weinheim Aile Terapisi Enstitüsü onaylı, Davranış Bilimleri Enstitüsü tarafından, İsrail Community Stress Prevention Center ve Nord Cope Center İşbirliği ile İstanbul’da Bakış Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi‘nde, Dr. Murat Dokur ve Psycho – Med İlişki Psikoterapileri Enstitüsü tarafından Avrupa Aile Terapisi Derneği onaylı aile ve evlilik terapileri eğitimleri verilmektedir. Bunun yanında bireysel olarak eğitim vermeye devam eden bir çok enstitü onaylı eğitmenle karşılaşmak mümkündür.
6 ) Bütüncül Psikoterapi Eğitimi
Bütüncül Psikoterapi son yıllarda ülkemizde uzmanlar açısından rağbetin arttığı bir yaklaşımdır. Özünde birden fazla psikoterapi yaklaşımı olan Bütüncül Psikoterapi eğitimleri Psikoterapi Enstitüsü’nde Dr. Tahir Özakkaş ve Cinsel Sağlık Enstitüsü’nde Uzman Psikolojik Danışman Dr. Cem Keçe tarafından verilmektedir.
7 ) Şema Terapi
Psikiyatr Dr. Alp Karaosmanoğlu tarafından Psikonet Eğitim Merkezi’nde International Society of Schema Therapy onaylı Şema Terapi eğitimleri verilmektedir.
8 ) Cinsel Terapiler
Cinsel Terapi Eğitimi dernek bazında CETAD ve CİSED tarafından verilmektedir. Cetad terapist yetiştirme konusuda daha seçici davranırken ( kilinikciler haricindekilere ileri düzey eğitim verilmiyor ) Cised eğitimlerine katılabilmek için Psikolojik Danışman, Psikolog, Sosyal Hizmet Uzmanı ya da Tıp Doktoru olmanız yeterlidir. Ankara’da bulunan PEDA Akademi de Cinsel Terapi Eğitimi vermektedir.
9 ) Psikodrama
İstanbul Psikodrama Enstitüsü Psikodrama eğitiminde en bilinen kurumdur. Ankara’da Abdülkadir Özbek Psikodrama Enstitüsü Psikodrama eğitimi alınabilenecek diğer bir kurumdur.
10 ) Sanat Terapisi
Sanat Terapisi eğitimi almak istiyorsanız Yard. Doç. Dr. Nevin Eracar Türkiye’de en tanınan eğitmendir. Ankara, İzmir, İstanbul’da eğitimleri devam etmektedir. Söylentilere göre artık sanat terapisi eğitimlerine asistanları devam edecekmiş eğer sanslıysanız son öğrencilerinden olabilirsiniz. Nevin Eracar eğitimlerine Aura Psikoterapi Merkezi‘nde devam etmektedir. Eğitimler yaklaşık 4 yıl sürmektedir. Neli Aşkaner ve Emine Bauer Burkay bilinen diğer Sanat Terapistlerinden…
11 ) Transaksiyonel Analiz
Transaksiyonel Analiz yönelimli psikoterapi eğitimi alabileceğiniz yer Transaksiyonel Analiz Derneği‘dir. Dernek eğitimleri Uluslarası Transaksiyonel Analiz Birliği onaylıdır. Prof. Dr. Füsun Akkoyun, Doç. Dr. Azmi Varan, Dr. Nilüfer Gökeşmeoğlu ve Yrd. Doç. Dr. Nilgün Öngider tarafından da özel eğitimler düzenlenmektedir.
12 ) Pozitif Psikoterapi
Türkiye’de Pozitif Psikoterapi ve Pozitif Aile Psikoterapisi eğitimlerine katılma imkanınız vardır.Uluslarası Pozitif Psikoterapi Derneği tarafından İstanbul’da eğitimler düzenlenmektedir. Türkiye’deki eğitimleri buradan takip edebilirsiniz.
13 ) Hipnoterapi
Hipnoz etik ihlallere en çok maruz kalmış alanlardan birisidir. Bu yazıda hipnoterapiye yer verip vermemek kafamı bir süre karıştırsa da hakkı olduğuna inandığım bir yaklaşımdır. Türkiye’de hipnoz eğitimi alabileceğiniz ve herhangi bir yeterlilik aramayan onlarca kişi/kurum vardır. Hemen hemen her ilde bulabilirsiniz. Buradaki kurumlar ise etik konusuna dikkat eden ve yalnızca ruh sağlığı uzmanlarına hipnoterapi eğitimi veren yerlerdir. Klinik ve Uygulamalı Hipnoz Derneği, Psikoterapi Enstitüsü, Ankara Tıbbi Hipnoz Derneği bu konuda seçici davranan kurumlardır. Omni Hipnoz Akademisi ve Bülent Uran Hipnoz Merkezi‘de hipnoterapi eğitimi veren başka kurumlardır.
14 ) Oyun Terapisi
Psikolojik Testler Derneği başkanı Mutlu Hacıosman, Davranış Bilimleri Enstitüsü ve İzmir’de özel bir kurum tarafından Oyun Terapisi eğitimleri verilmektedir.
Bu yaklaşımların yanında Kısa-Yoğun-Acil Psikoterapi, Çözüm Odaklı Psikoterapi, Grup Psikoterapileri, Filial Terapi, Bilişsel Varoluş Terapisi, Beden Psikoterapisi vb. eğitimler düzenlenmektedir. Eğitimlerin bildirildiği düzenli bir adres yoktur. Varoluşçu Terapi, Feminist Terapi, Analitik Psikoterapi, Adleryan Terapi, Logoterapi, Davranışçı Terapi eğitimlerine Türkiye’de katılmanın pek mümkün olmadığı yaklaşımlardır. Danışan Merkezli Yaklaşım ise PDR öğrencilerine lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimleri boyunca eğitimi verilen bir yaklaşım olarak ele alınabilir.
Yazı bilgilendirme amaçlı olarak yazılmış ve geliştirilmeye açıktır. Eksiklikleri iletişime geçerek bildirirseniz eklemekten memnun olacağım.
Mart 2009
Bu konu çoğu kişinin (başta ben de dahil olmak üzere) merak ettiği ve yeterince bilgi sahibi olamadığı bir konuydu. Teşekkürler..
Her bir konuyu zaman zaman incelemiş olsam da benim içinde bilgilendirici bir yazı oldu.
İyi bir derleme olmuş. Eline sağlık Emre.
Teşekkürler, eklemelerle daha yararlı olacağına inanıyorum.
bu 14 adımı gördükten sonra pisikoterapist olmak için önce psikopat olmak gerekiyo galiba :D:D:D:D şaka bitarafa emeğine sağlık emre 🙂
Bu on dört adımı atmaya gerek yok her biri ayrı ayrı adımlar ,birini at yeter 🙂
eeee, ben şimdi ne zaman psikoterapist olucam emreee? 😀
şaka bir yana; emeğine sağlık…
Eğer eğitimin masraflarını, bu şekilde açlık sınırında yaşayarak devam ettiğin sürece karşılayabilirsen 3.5 yıl sonra sana terapist diyebiliriz muhtemelen 🙂
Rica ederim.
Hmmm, kolay psikoterapist olunmuyor tabi. Sırf sen bana psikoterapist diyesin diye kendimi motive edicem emre… 🙂
merhaba,
ben viyana üniversitesinde pedagoji bölümünde okuyorum. türkiyede (pozitif)psikoterapi egitimi almak istiyorum… duduguma göre türkiyede sadece tip ve psikoloji mezunlari icin mümkünmüs bu tür egitimler.. bunun hakkinda, ücreti ve egitim hakkinda genel olarak bilginiz varmi?? tesekkür ederim
Emin değilim ama öyle olduğunu sanmıyorum. Sitelerinde ilgi duyan herkesin organizasyonlarına katılabileceklerini belirtmişler. E-posta yoluyla iletişime geçin enstitüyle.
arkadaşlar psikoterapi alacağınız kurumun mutlaka uluslararası geçerliliği olmalıdır.ben psikodrama grup psikoterapistiyim.eğitimimi istanbul psikodrama enstitüsünde aldım.bu kurum fepto ya bağlı.yani avrupa terapistlik onayı veren akredite kurumu. size istanbul psikodarama enstitüsünü tavsiye ederim.
Çok değerli bir derleme. Çabanız için içtenlikle teşekkürler.Epeyce araştırdım ve karşılaştığım en iyi kaynak. Belirtmek istedim.
merhabalar. yazdığınız yazılar çok güzel ve derlei toplu bir yazı olmuş. bilgilendirdiğiniz için teşekkür ederiz.
ben de şu an gerçeklik terapisiyle ilgili türkiyedeki çalışmaları araştırıyorum. türkiyede bu konuda ilk çalışanlar kimler ve bu konuda yapılan araştırmalar, türk kültüründe yansımaları( atasözü, film, sinema, edebiyat, günlük yaşama yansımalar ve örnekler) araştırıyorum. yalnız bu kuramın yeni gelişmekte olduğunu gördüm ülkemizde. fazla yaygınlık göstermemektedir.bu konularda bilginiz varsa paylaşabilir misiniz? merak ediyorum ve ilgi duyuyorum. ayrıca ben pdr-4 sınıf hacettepe üniv. den. şimdiden teşekkür ederim.
Semra konu hakkında http://www.pdrciyiz.biz adresinden yardım alabilirsin.
semra’ya cevaben:
türkiyede gerçeklik terapisi alnaında uzman olarak benim bildiğim [yaşar özbay][1] vardır.
[1]: http://http://websitem.gazi.edu.tr/yozbay. bununla birlikte mehmet palancı da doktorasını bu terapi modeliyle yapmıştır. muhabbetle
merhaba.. çok teşekkürler Emre bey… ben psikanalitik psikoterapi eğitimi almak istiyorum.. maliyeti hakkında ufacık bilgi verirseniz çok sevinirim..
merhaba ben istanbul üni.halkla ilişkiler ve tanıtım 3.sınıf öğrencisiyim.Aile ve evlilik terapistliği konusunda eğitim almak istiyorum.Bölümüm itibarıyla kabul edilme olasılığım nedir?eğer kabul edilir ve eğitimimi tamamlarsam ben de psikoterapist unvanını taşıyabilecek miyim?
Merhaba ben bilgisayar mühendisiyim. Elektronik mühendisliğinde yüksek lisans yapıyorum. Uzun zamandır psikoterapiye karşı ilgim var yayınları takip etmeye çalışıyorum ama eğitimini almayı daha önce hiç düşünmemiştim. Bu bahsettikleriniz arasında psikolojiyle ilgili bölümler dışındaki bölümlerden mezun olanlar için uygun programlar yada program olma ihtimali nedir,yardımcı olursanız çok sevinirim.
Ben 20 yildan uzun suredir Londra’da Uzman Psikoterapist olarak calisiyorum. Ulkeme donmek ve ozellikle Istanbul’da calismak istiyorum ama yasalarin net olmayisi beni cok dusunduruyor. Tum analitik ve diger kulturlerarsi yaklasimli egitimlerimi Ingiltere’de yaptim, uzun yillar bireysel ve grup analizlerden gectim ve bu deneyimlerimi ulkeme tasimak isterken, hayal kirikligina ugramaktan da urkuyorum. ozellikle belli olgun bir yasta oldugum icin. Bana bu konuda daha ikna edici ve ayrintili bilgi verebilecek kisi olabilirse cok sevinecegim. Iyi dileklerimle
Peki ama yorumlarin onemi nedir?
Ben size sunu sormak istiyorum, pdr mezununa is hayatinda en cok yaricagina inandiginiz turkiyemizin kosullarinda hangilerini tavsiye edersiniz veya okumus calisan birisi yardim ederse cok sevinirim simdiden tesekkurler.
Bence;
REBT , BDT – Şema
Ertuğrul Köroğlu
Hakan Türkçapar Bilişsel Davr. Terapiler Derneği
Alp Karaosmanoğlu http://www.psikonet.com/
M. Zihni SUNGUR Kognitif Davr. Terapileri Derneği
Sayın Emre Bey,
Çok faydalı ve iyi araştırılmış bir çalışma olmuş. Mesleki kariyerimde doğru almak istediğim eğitimi seçmemde yardımcı oldunuz. Diğer bilmediğim terapi eğitimleri hakkında da aydınlattınız beni.
Teşekkür eder, çalışmalarınızın devamını dilerim.
Saygılarımla
Begüm Öz
madde Bütüncül Psikoterapi Eğitimi, Psikoterapi Enstitüsü’nde veriliyor biliyoruz ancak Cinsel Sağlık Enstitüsü’nde böyle bir çalışma yok. Dr. Cem Keçe’nin de Uzm. Dr. Tahir Özakkaş’tan Bütüncül Psikoterapi Eğitimi aldığını da biliyoruz ama kendisi sadece Cinsel Eğitim veriyor. Diyeceğim o dur ki Türkiye’de Bütüncül Eğitimi sadece Tahir Bey veriyor tekrar inceleyip düzeltmeniz yerinde olacaktır. Hazırlamış olduğunuz çalışma cok güzel olmuş.
Saygılarımla
psikoloji kapitalist sistemin ürettiği uydurulmuş çakma bir bilim dalıdır.hristiyanlığın boşlukta bıraktığı ruh kavramını bilimsel olarak açıklamak için uydurulmuştur.bunda da çuvallamıştır.30 yıl önce psikoloji okumuş birisi olarak psikoloji ekolleriyle ilgili açılan kurslar sadece para tuzağıdır,pahalı hikayelerdir.bir şeyler öğrenmek istiyorsanız,insana,ruhuna ve davranışlarına ait hayata ve insanlara katılın.hayatın kitabı yok.o sadece içindekilere verir bütün sırlarını.
Merhaba yazınızı çok beğendim. Türkiye”de psikoterapi eğitimi alabileceğimiz yerler ve hocalar hakkında bilgi sahibi oldum. Pdr ile ilgili bir blog açtım.Eğer izin verirseniz yazınızı alntı kurallarına tabi olarak blogumda yayınlamak istiyorum 🙂
Almanya’da gestalt terapisi egitimi görmüs psikologum. Türkiye’de psikoterapilerin nasil ögrenildigini, yasalarca durumun ne oldugunu ögrenmis oldum. Yazinizi icin cok cok tesekküler. Cok aradim, ama bu kadar düzenli yazi bulamadim.
Selamlar.